Viêm nang lông là một tình trạng thường gặp ở da, xuất hiện khi nang lông bị viêm do nhiễm khuẩn hoặc nhiễm nấm. Viêm nang lông không phải bệnh lý đe dọa tính mạng, nhưng có thể gây ngứa, đau và tác động tới tâm lý (vì gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ).

Lúc đầu viêm nang lông trông như những chỗ sưng đỏ nhỏ hoặc như những nhọt đầu trắng xung quanh nang lông. Nhiễm trùng có thể lan ra khiến tổn thương không lành mà trở nên cứng và đau. Đôi khi nhiễm trùng diễn tiến nghiêm trọng khiến nang lông bị phá hủy hoàn toàn, lông (hoặc tóc) không thể mọc lại và để lại sẹo.

Nếu chỉ bị viêm nang lông nhẹ, bệnh có thể tự khỏi sau một vài ngày chỉ với những chăm sóc cá nhân đơn giản. Với những trường hợp bị nặng hoặc tái đi tái lại thì cần thăm khám bác sĩ chuyên khoa để được kê đơn điều trị thích hợp.

Những loại viêm nang lông hay gặp có thể kể đến là viêm nang nông do tắm bồn nước nóng (hot tub rash), viêm nang lông do lông mọc ngược (razor bumps) và nhiễm nấm khu vực mọc râu lông (barber's itch).

Có hai loại chính là viêm nang nông nông và viêm nang lông sâu. Viêm nang lông nông chỉ liên quan tới một phần nang lông, trong khi viêm nang lông sâu ảnh hưởng tới toàn bộ nang lông và thường nghiêm trọng hơn nhiều.

Các loại viêm nang lông nông bao gồm:

• Viêm nang lông nhiễm khuẩn: Thường gặp với biểu hiện là các chỗ sưng ngứa, trắng, chứa mủ. Vi khuẩn xâm nhập vào nang lông gây viêm, thường gặp nhất là tụ cầu vàng. Tụ cầu vàng bình thường luôn tồn tại trên da, nhưng sẽ gây ra vấn đề khi xâm nhập được vào cơ thể thông qua vết cắt hoặc các vết thương khác.
• Viêm nang lông do tắm bồn nước nóng (hot tub folliculitis, còn gọi là pseudomonas folliculitis): Các triệu chứng biểu hiện là nổi mẩn đỏ, tròn, ngứa, xuất hiện sau một đến hai ngày phơi nhiễm với vi khuẩn gây bệnh. Hiện tượng này do tắm bồn nước nóng thường có vi khuẩn pseudomonas, là loại vi khuẩn tìm thấy được ở nhiều nơi, bao gồm bồn nước nóng - nơi nồng độ chlorine và nồng độ pH không được kiểm soát tốt.
• Viêm nang lông do lông mọc ngược (razor bumps, còn gọi là pseudofolliculitis barbae): Lông mọc ngược gây kích ứng da, chủ yếu ảnh hưởng đến nam giới có râu tóc xoăn cạo quá sát và dễ thấy nhất ở vùng mặt và cổ. Những người tẩy lông vùng kín có thể bị ngứa ở háng, sau đó có thể để lại sẹo thâm lồi.
• Viêm nang lông do Pityrosporum: Trường hợp này xuất hiện mụn mủ mạn tính, đỏ, ngứa ở lưng và ngực, đôi khi ở cổ, vai, cánh tay và mặt.

Các loại viêm nang lông sâu bao gồm:

• Viêm nang lông ở cằm (sycosis barbae): Xuất hiện ở những nam giới mới bắt đầu cạo râu.
• Viêm nang lông gram âm: đôi khi xuất hiện ở những trường hợp đang điều trị trứng cá bằng kháng sinh dài hạn.
• Nhọt (furuncle) và hậu bối (carbuncles): Xảy ra khi tụ cầu vàng nhiễm khuẩn sâu vào nang lông. Nhọt thường đột ngột xuất hiện như một chỗ sưng đau màu hồng hoặc đỏ. Hậu bối là tập hợp của một chùm nhọt.
• Viêm nang lông eosinophilic: chủ yếu xuất hiện ở những người nhiễm HIV/AIDS, dấu hiệu bao gồm ngứa dữ dội, các mảng sần và nhọt tái diễn ở khu vực gần các nang lông ở mặt và thân trên. Khi đã được điều trị khỏi, vùng da bị tổn thương có thể bị tối màu hơn so với trước. Nguyên nhân dẫn tới viêm nang lông eosinophilic hiện chưa được biết rõ.

Nguyên nhân gây viêm nang lôngthường gặp nhất là do vi khuẩn tụ cầu vàng (Staphylococcus aureus) xâm nhập vào nang lông gây viêm. Ngoài ra bệnh cũng có thể do nguyên nhân virus, nấm và thậm chí là viêm do lông đang mọc chưa trồi ra khỏi bề mặt da.

Nang lông là một túi nhỏ, nơi mà từ đó sợi lông (hoặc tóc) sẽ mọc ra. Nang lông nhiều và mật độ lớn nhất là ở da đầu, nó có thể xuất hiện ở bất kì vị trí nào của cơ thể trừ lòng bàn tay, lòng bàn chân, môi và niêm mạc.

Ai cũng có thể bị viêm nang lông, nhưng có một số yếu tố nhất định khiến bệnh dễ xảy ra hơn, bao gồm:

• Mắc các bệnh lý gây ảnh hưởng tới hệ miễn dịch của cơ thể như đái tháo đường, leukemia và HIV/AIDS.
• Đang bị mụn trứng cá hoặc viêm da.
• Đang sử dụng những thuốc điều trị nhất định, ví dụ như kem steroid hoặc dùng liệu pháp kháng sinh dài hạn điều trị trứng cá.
• Nam giới râu tóc xoăn mà cạo đi.
• Thường xuyên mang các trang phục bí, không thoát mồ hôi, như bốt cao cổ hay găng tay cao su.
• Tắm ở bồn nước nóng không được vệ sinh thích hợp.
• Gây tổn thương tới nang lông bằng các hành động cạo, tẩy hoặc mặc quần áo chật.

• Nhiễm khuẩn lan rộng hoặc tái diễn.
• Bệnh nhọt (furunculosis).
• Thương tổn vĩnh viễn ở da, chẳng hạn như sẹo hoặc vết thâm.
• Nang lông, nang tóc bị phá hủy, khiến lông, tóc không thể mọc lại được.

Chẩn đoán viêm nang lông chỉ cần dựa vào lâm sàng và kỹ thuật soi da.

Điều trị bệnh phụ thuộc vào loại viêm và mức độ viêm, những biện pháp chăm sóc cá nhân đã thực hiện. Các biện pháp điều trị bao gồm sử dụng thuốc hoặc kem bôi để kiểm soát nhiễm khuẩn, giảm viêm, chích rạch để tháo mủ và nếu các phương pháp điều trị kể trên kém đáp ứng thì có thể sử dụng phương pháp loại bỏ lông bằng laser.

• Tránh mặc quần áo chật.
• Phơi khô mặt trong của găng cao su sau mỗi lần sử dụng.
• Hạn chế cạo râu nếu bị viêm nang lông ở cằm.
• Cạo, tẩy lông thật cẩn thận.
• Chỉ tắm bồn hoặc bể nước nóng được vệ sinh đảm bảo.

Nếu có triệu chứng bất thường, bạn nên được thăm khám và tư vấn với bác sĩ chuyên khoa uy tín.